Ngón tay bật, ngón tay lò xo (tên tiếng Anh là trigger finger) là tình trạng đau ở ngón tay khi nắm hoặc mở bàn, nó có thể xảy ra ở bất cứ ngón tay của bàn tay: ngón cái, ngón nhẫn ngón giữa có tư thế như cò súng, khi được kéo ra thì nó phát ra tiếng kêu "cục", nếu như bị nặng và để lâu không điều trị thì nó sẽ bị khoá chặt ở tư thế cong (như hình bên dưới). Vậy, ngón tay bật biểu hiện như thế nào, nguyên nhân và cách điều trị ra sao. Chúng ta cùng tìm hiểu nhé.
Ngón tay bật là gì?
Ngón tay bật xảy ra khi vỏ bao gân của ngón tay bị kích thích và viêm. Trong đó, gân là các dải xơ nối kết cơ với xương. Mỗi gân cơ được bao quanh bởi một vỏ bao bảo vệ.
Điều này ảnh hưởng đến chuyển động trượt bình thường của gân cơ ở trong vỏ bao. Ngoài ra, kích thích vỏ bao gân kéo dài sẽ tạo nên sẹo, dày và xơ hóa càng làm cho chuyển động của gân thêm khó khăn.
Ngón tay cò súng hay gặp ở nữ nhiều hơn nam và thường thì không phân biệt độ tuổi. Tuy nhiên, thường gặp ở tuổi 35-40 trở lên.
Ngón tay bật hay còn gọi là ngón tay lò xo, ngón tay cò súng
Biểu hiện của ngón tay bật
Thường có dấu hiệu như sau:
Đầu tiên bạn cảm thấy ngón tay hơi cứng khó gập, và nghe tiếng "cục" khi bạn duỗi thẳng, tại nơi nghe tiếng "cục" đó bạn sẽ sờ thấy khối u ở dưới, đó là vị trí mà gân bị ket. Đây là giai đoạn có thể cho kết quả nếu điều trị nội khoa.
Sau đó, nếu không được diều trị thì tình trạng kẹt này trở nên nặng hơn, bạn phải dùng lực của bàn tay khác để kéo ra khi ngón tay đó bị kẹt và sẽ rất đau. Thường thì gia đoạn này, việc điều trị hiệu quả là phẫu thuật, vì thuốc hầu như không cò có hiệu quả.
Cuối cùng, ngón tay dính chắc mà không thể duỗi ra được.
Thông thường hơn, ngón tay cò súng diễn ra đối với những ngón tay hay vận động nhiều, chẳng hạn như ngón cái, ngón trỏ, có thể xuất hiện cùng một lúc nhiều ngón tay và có thể xảy ra trên hai bàn tay cùng một thời điểm.
Biểu hiện điển hình của ngón tay bật
Nguyên nhân bị ngón tay bật lò xo
Nguyên nhân của ngón tay cò súng là hẹp bao giữ gân gập các ngón tay, những sợi gân này được nối liền giữa gân và xương, mỗi một gân được bao bọc một bao bảo vệ, bao bảo vệ này có chứa một chất dịch bôi trơn còn được gọi là bao hoạt dịch, chất dịch này làm cho gân trược qua lại một cách dễ dàng trong bao bảo vệ đó khi bạn co hoặc duỗi ngón tay.
Hình ảnh minh hoạ gân gấp bình thường
Khi bị ngón tay bật
Nhưng nếu bao gân đó bị viêm, do công việc cứ lập đi lập lại nhiều lần, hay do chấn thương, hoặc do các bệnh viêm đa khớp, thấp khớp cấp làm cho khoảng không bên trong bị phù nề hẹp lại và siết chặt, do đó gân rất khó khăn khi di chuyển và làm cho nó bị kẹt lại ở tư thế co ngón tay.
Cứ mỗi lần như vậy gân đó có thể bị phù nề sưng tấy thêm, điều đó làm cho chúng càng ngày càng tồi tệ hơn.
Hình ảnh minh hoạ tình trạng ngón tay bật
Ai có thể bị ngón tay bật?
Bất kỳ ai cũng có thể bị ngón tay bật:
Liên quan tới công việc (nghề nghiệp): nắm chặt thường xuyên một vật cứng trong tay, chẳng hạn như trang thiết bị địên, nhạc cụ thì ngón tay cò súng dễ dáng xảy ra hơn.
Bạn có nguy cơ cao hơn nếu như bạn có vấn đề về sức khoẻ, như bệnh đái tháo đường, viêm đa khớp, những bênh nội tiết, những bệnh nhiễm trùng như lao.
Giới tính: nữ gặp nhiều hơn nam.
Nữ thường bị ngón tay bật nhiều hơn nam
Điều trị ngón tay bật như thế nào
Việc điều trị ngón tay bật phụ thuộc vào nhiều tình trạng bệnh tật và thời gian bị bệnh
Những trường hợp nhẹ
Nghỉ ngơi: Bạn có thể tạm dừng công việc trong vòng 4 đến 6 tuần, nếu như công việc của bạn có thể tiếp tục ảnh hưởng đến bàn tay của bạn thì tốt hơn hết bạn có thể đổi công việc, hoặc giảm thời gian làm việc với bàn tay đó.
Nẹp ngón tay: Bác sĩ của bạn có thể đặt ngón tay của bạn trong nẹp và giữ cố định trong vòng 6 tuần ở tư thế duỗi ngón tay, nhờ vào nẹp mà ngón tay của bạn tránh được sự co duỗi trong lúc ngủ, tránh được sự kích ứng khi va chạm.
Tập thể dục: Bác sĩ của bạn có thể khuyên bạn nên tập thể dục nhẹ nhàng để tránh cứng khớp.
Tránh cầm nắm chặt thường xuyên, trong thời gian dài.
Tránh ít nhất 3 đến 4 tuần, không nên cầm nắm chặt, không nên làm những máy rung.
Ngâm tay vào nước ấm: Bạn có thể ngâm tay vào nước ấm, đặt biệt là vào buổi sáng, nó có thể làm giảm đau hoặc có thể làm giảm dính cả ngày, bạn có thể ngâm vài ba lần trong ngày.
Xoa bóp lòng bàn tay cũng làm cho bạn giảm đau
Những trường hợp nặng hơn
Những trường hợp nặng hơn bác sĩ của bạn có thể đề nghị thực hiện những việc cần làm sau:
Uống thuốc kháng viêm giảm đau
Chích kháng viêm giảm đau, chích trực tiếp vào bao gân gập thường rất hiệu quả nếu như điều trị sớm.
Phẫu thuật được đặt ra khi các phương pháp điều trị nội khoa không đáp ứng.
Điều trị ngón tay bật tuỳ thuộc vào tình trạng của bệnh
Trên đây là toàn bộ thông tin cơ bản về bệnh ngón tay bật, nguyên nhân, biểu hiện, dự phòng cũng như cách điều trị bệnh này. Hy vọng bạn đã có được cái nhìn cơ bản về bệnh ngón tay bật sau khi đọc bài viết.
